In dieser Sendung beschäftigen wir uns mit Kontinuitäten rechter Ideologe in der deutschen Gesellschaft und der Stadt Halle (Saale). Am 9. Oktober 2019 griff hier ein extrem rechter, antisemitischer und frauenfeindlicher Täter die Synagoge an und versuchte die Menschen zu töten, die dort Yom Kippur feierten. Nachdem er scheiterte in das Gebäude einzudringen, erschoss er Jana Lange vor der Synagoge und Kevin Schwarze im nahegelegenen Kiez Döner. Er griff weitere Menschen an und verletzte sie. Seine Taten streamte er live im Internet. Vor seiner Tat veröffentlichte er zwei Dokumente, in denen er von der Tötung von Jüdinnen*Juden, Muslim*innen, Linken und Schwarzen Menschen schrieb.

Der Anschlag hat viele in der Stadtgesellschaft nachdrücklich erschüttert. Auf die Perspektive von Migrant*innen, die ebenfalls Ziel des rechten Täters waren, wird dabei nur sehr wenig geschaut. Im Nachgang an den dritten Jahrestag haben wir beschlossen eine Sendung darüber zu machen. Alle haben wir den Anschlag am 9. Oktober miterlebt und teilen unsere Perspektiven auf den Tag und seinen Nachgang. Wir wollen reden über rechten Terror in der Gegenwart, ihre gesellschaftliche Aufarbeitung, Rassismuserfahrungen und über Erinnerungskultur. Als Geschichtswerkstatt fragen wir uns natürlich auch, was hat der Anschlag mit der nationalsozialistischen Vergangenheit Deutschland zu tun? Zu unserer Runde haben wir daher auch Christina Brinkmann eingeladen. Sie hat den Podcast Halle nach dem Anschlag mitproduziert und ist Mitherausgeberin des Buches „Der Halle-Prozess: Hintergründe und Perspektiven“. Neben unserem Wissen gibt sie uns Einblicke in Perspektiven einer kritischen deutschen Zivilgesellschaft.

Das Projekt wird von der Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft (EVZ) gefördert.

———————–

Dans cette émission, nous nous intéressons aux continuités de l’idéologie de droite dans la société allemande et dans la ville de Halle (Saale). Le 9 octobre 2019, un individu d’extrême droite, antisémite et misogyne, a attaqué la synagogue et tenté de tuer les personnes qui y célébraient le Yom Kippour. Après avoir échoué à pénétrer dans le bâtiment, il a abattu Jana Lange devant la synagogue et Kevin Schwarze dans le kebab du quartier voisin. Il a ensuite attaqué et blessé d’autres personnes. Il a diffusé ses actes en direct sur Internet. Avant de passer à l’acte, il a publié deux documents dans lesquels il écrivait vouloir tuer des juifs*, des musulmans*, des personnes de gauche et des Noirs.

L’attentat a fortement ébranlé de nombreux membres de la société urbaine. La perspective des migrants, qui étaient également la cible de l’auteur d’extrême droite, n’est que très peu prise en compte. Suite au troisième anniversaire, nous avons décidé de faire une émission sur ce sujet. Nous avons tous été témoins de l’attentat du 9 octobre et nous partageons nos perspectives sur cette journée et ses suites. Nous voulons parler de la terreur de droite au présent, de son traitement social, de l’expérience du racisme et de la culture du souvenir. En tant qu’atelier d’histoire, nous nous demandons naturellement aussi quel est le rapport entre cet attentat et le passé national-socialiste de l’Allemagne ? Nous avons donc invité Christina Brinkmann à notre table ronde. Elle a co-produit le podcast “Halle nach dem Anschlag” et est co-éditrice du livre “Der Halle-Prozess : Hintergründe und Perspektiven”. En plus de nos connaissances, elle nous donne un aperçu des perspectives d’une société civile allemande critique.

Le projet est soutenu par la Fondation Souvenir, responsabilité et avenir (EVZ).

———————–

In this programme we look at continuities of right-wing ideology in German society and the city of Halle (Saale). On 9 October 2019, an extreme right-wing, anti-Semitic and misogynist perpetrator attacked the synagogue here and tried to kill the people celebrating Yom Kippur there. After he failed to enter the building, he shot Jana Lange in front of the synagogue and Kevin Schwarze in the nearby Kiez Döner. He attacked and injured other people. He streamed his acts live on the internet. Before his attack, he published two documents in which he wrote about killing Jews, Muslims, leftists and black people.

The attack has shaken many in the urban society. The perspective of migrants, who were also the target of the right-wing perpetrator, has been given very little attention. In the wake of the third anniversary, we decided to make a programme about it. We all experienced the attack on 9 October and share our perspectives on the day and its aftermath. We want to talk about right-wing terror in the present, how society deals with it, experiences of racism and the culture of remembrance. As a history workshop, we naturally also ask ourselves what the attack has to do with Germany’s National Socialist past. That’s why we invited Christina Brinkmann to our roundtable. She co-produced the podcast Halle nach dem Anschlag and is co-editor of the book “Der Halle-Prozess: Hintergründe und Perspektiven”. In addition to our knowledge, she gives us insights into the perspectives of a critical German civil society.

The project is funded by the Foundation Remembrance, Responsibility and Future (EVZ).

———————–

Di vê weşanê de em bi berdewamiyên nerînên rastgirî yên li civaka Alman û li bajarê Halle (Saale) re mijûl dibin. Roja 9-ê Cotmeha 2019-an, êrîşkarekî rastgir ê dijberê cihûyan ku dijberê mafên jinan jî bû, êrîşî ser kenîseya cihûyan li vir kir û xwest kesên ku li wir roja xwe ya bi navê Yom Kippur pîroz dikin bikuje. Piştî ku nekarî têkeve avahiya kenîse, wî Jana Lange li ber kenîsê û Kevin Schwarze li Kiez Dönerê ya li nêzîkî wir gulebaran kirin û ew kuştin. Herwisa wî êrîşî hin kesên din jî kir û ew birîndar kirin. Wî di heman demê de kiryara xwe bi awayekî zindî li ser tora întêrnêtê parve kir. Wî berî ku wan bikuje, du nivîs li ser kuştina cihûyan, misilmanan, çepgiran û kesên reşpêst nivîsîbûn û belav kiribûn.

Bi wê êrîşê civak li wî bajarî hejiya. Lê belê kêm bal tê kişandin ser nerîna koçberan ev jî di demekê de ye ku ew bibûn armanca bikujê rastgir. Piştî sêyemîn salvegera wê êrîşê, me biryar da ku li ser vê yekê weşanekê çê bikin. Endamên komxebata me ya dîrokê li ser êrîşa 9’ê Cotmehê axivîn ku wan çawan ew roj derbas kir û nerînên xwe li ser wê rojê û encamên piştî wê parve kirin. Em dixwazin li ser têrora rastgirane, mijûlbûna bi wê ya di civakê de, serpêhatiyên nijadperestiyê û çanda bîranînê biaxivin. Weke komxebata dîrokê, em ji xwe dipirsin kîjan têkiliya vê êrîşê bi rabirdûya Naziyan a Almanyayê re heye. Ji ber vê yekê me Christina Brinkmann jî vexwend koma xwe. Wê piştî êrîşê podkasta Halle çêkir û yek ji nivîskarên pirtûka “Dadgeha Halle: Paşgotin û nerîn” e. Ji bilî nerîn û zaniyanriyên me li ser wê mijarê, ew derheq nerînên civaka sivîl a Alman a rexnegir têgihîştinê dide me.

Proje di warê madî de ji hêla Sayiza Bîranîn, Berpirsiyarî û Pêşeroj (EVZ) ve tê piştevanîkirin.

———————–

در این برنامه به تداوم ایدئولوژیهای دست راستی در جامعه آلمان و شهر هاله (زاله) می پردازیم. در روز 9 اکتبر 2019، یک جنایتکار راست افراطی، یهودی ستیز و زن ستیز به کنیسه اینجا حمله کرد و سعی کرد افرادی را که در آنجا جشن یوم کیپور را جشن می گرفتند، بکشد. پس از ناکامی در ورود به ساختمان، جانا لانگ را در مقابل کنیسه و کوین شوارتز را در نزدیکی کیز دونر هدف تیراندازی قرار داد و کشت. او به افراد دیگری هم حمله کرد و آنها را مجروح کرد. او همچنین اقدامات خود را به صورت زنده در اینترنت پخش کرد. او قبل از اقدام به ترور دو سند منتشر کرد که در آن درباره کشتار یهودیان، مسلمانان، چپ‌ها و سیاه‌پوستان سخن میگوید.

این حمله جامعه را متزلزل کرد. با این حال توجه بسیار کمی به دیدگاه مهاجران می شود که آنها هدف عامل جناح راست بودند. پس از سومین سالگرد این حمله تروریستی، تصمیم گرفتیم برنامه ای در این باره داشته باشیم. همه ما حمله 9 اکتبر را تجربه کرده بودیم و دیدگاه های خود را در مورد آن روز و عواقب آن به اشتراک گذاشتیم. ما می خواهیم در مورد ترور جناح راست در زمان حال، برخورد با آن در جامعه، تجربیات نژادپرستی و فرهنگ یادآوری صحبت کنیم. به عنوان یک کارگاه آموزشی تاریخ، طبیعتاً از خود می‌پرسیم که این حمله چه ارتباطی با گذشته نازیهای آلمان دارد. به همین دلیل ما کریستینا برینکمن را نیز به گروه خود دعوت کردیم. او پس از حمله پادکست هاله را تولید کرد و یکی از ویراستاران کتاب “محاکمه هاله: زمینه ها و دیدگاه ها” است. علاوه بر دانش ما، او بینش هایی را در مورد دیدگاه های جامعه مدنی منتقد آلمانی به ما می دهد.